Trước đây, khi tiến hành một cuộc thí nghiệm kéo dài, các nhà khoa học thuộc Viện Tâm trí và Sinh vật học Chicago, Mỹ khẳng định, không tính loài người, cá heo chính là loài có trí nhớ lâu nhất trong giới động vật lên tới hơn 20 năm.
Nhưng mới đây, một công trình nghiên cứu được thực hiện bởi các nhà khoa học tại Đại học California, Berkeley, cùng với các chuyên gia từ Đại học Johns Hopkins đã chỉ ra rằng, tinh tinh có thể nhận ra gia đình và bạn bè, mặc dù chúng có thể đã không gặp nhau trong nhiều thập kỷ, phá luôn kỷ lục của cá heo.
Christopher Krupenye – trợ lý giáo sư tại Đại học John Hopkins, cùng với Laura Simone Lewis – nhà nhân chủng học sinh học kiêm nhà tâm lý học so sánh tại Đại học California, Berkeley, bắt đầu xác định xem liệu làm thế nào để kiểm tra trí nhớ của loài tinh tinh. Bởi thực tế, việc thực hiện một thí nghiệm như vậy cần rất nhiều sự chuẩn bị để hiểu được phả hệ của các loài động vật được nghiên cứu, đồng thời phải thu thập, tìm ra hình ảnh đối sánh cho thử nghiệm.
Để bắt đầu, nhóm đã truy tìm hình ảnh của các loài tinh tinh và tinh tinh lùn tại Vườn thú Edinburgh ở Scotland, Vườn thú Planckendael ở Bỉ và Khu bảo tồn Kumamoto ở Nhật Bản theo phả hệ, bao gồm hình ảnh của các con vật đã được di chuyển sang vườn khác, hoặc cho cách ly không ở bên nhau ít nhất một năm hoặc nhiều hơn.
Sau nhiều nỗ lực, nhóm nghiên cứu đã thu thập được các hình ảnh đối sánh nhận dạng giá trị để cho 26 con tinh tinh và giống tinh tinh lùn xem.
Để thực hiện thí nghiệm, nhóm nghiên cứu đã thiết lập một máy tính có camera nhạy cảm tích hợp hệ thống theo dõi mắt không xâm lấn. Những con vật tham gia được phép tự nguyện vào một căn phòng, nơi chúng được cho uống nước trái cây pha loãng để sẵn.
Khi những con tinh tinh này nhấm nháp nước trái cây, màn hình máy tính hiển thị cho chúng xem các cặp hình ảnh bao gồm một đồng loại cũ gồm gia đình, bạn bè đã cách ly, với ảnh các con tinh tinh xa lạ hoàn toàn. Các camera theo dõi mắt đã ghi lại thời gian các con tinh tinh dành cho mỗi hình ảnh.
Kết quả cho thấy, các loài tinh tinh thử nghiệm nhìn lâu hơn vào hình ảnh của cá thể mà chúng quen biết. Có lúc, một số thậm chí còn ngừng uống nước trái cây, rồi nhìn những hình ảnh đó một cách mê mẩn. Điển hình là một con tinh tinh lùn tên là Louise được cho xem rất lâu vào hình ảnh của chị gái Loretta và cháu trai Erin, những nhân vật mà nó đã không gặp trong suốt 26 năm qua.
Hiện tại, các nhà nghiên cứu không biết chính xác điều gì đang xảy ra trong não của những con tinh tinh, khi chúng nhìn mê mẩn vào những hình ảnh này. Đó là câu hỏi mà họ hy vọng sẽ giải mã được nhiều hơn trong các nghiên cứu tương lai của mình.
